Desamparo

11 Nov 2021
28 Feb 2022

Desamparo

Se viviron para sabelo, pode que alguén lles contase aquela historia, a súa: “A vós recolléronvos no adro da igrexa”, diríanlles con burla e con crueldade, ou quizais con afecto e con tenrura. Foi nunha mañá do mes de xaneiro ou febreiro de 1653 cando apareceran, envoltos en panos e con cadanseu colar onde viñan escritos os seus nomes , no adro da igrexa de Santa María de Cambre, algo non infrecuente naquela época:

“... y digo que podrá aber dos o tres meses... que se amaneçió una mañana temprano averse allado en el adrio y portal del conbento de este dicho coto dos niños chequitos por criar y de poca hedad, los quales, abiéndose allado se dio parte a vuestra merced como juez y justiçia hordinaria en este coto.. para que en ello pusiese el remedio que permite el derecho por que no se perdiesen dichas criaturas, que el uno de ellos hes una niña y el otro un barón, los quales buestra merced abiéndoles sido mostrados se allaron bestidos y enbueltos en los panales ordinarios como se acostumbra tener los tales chequitos. Y se allaron en ellos el cular en que benían sentados sus nonbres, sin avérense dado parte de padres. Los quales... mandó se buscasen amas y mujeres que les diesen el pecho por que no peresçieren, los quales se entregaron a dos mugeres de esta feligressía, por estaren cerca y tener pecho para criar dichos ninos en el ynter se juntavan los beçinos y basallos de toda la jurisdiçión, como es de derecho, para asentar entre todos elos la cría de los niños...”

E seguiría: “e pola vosa culpa houbo preito entre os veciños de Santa María de Cambre, San Xoán de Pravio e San Xián de Cela sobre o reparto dos cartos necesarios para pagar a crianza...”

Os veciños de Pravio e Celas tiñan as súas razóns: alegaban que nunca se xuntaran cos de Cambre, a pesar de formaren parte da mesma xurisdición, para repartir tributos nin outros gastos, e que ademais se estaban a conculcar os antigos usos e costumes polos que estas distribucións de impostos se facían entre eles sen a presenza de escribáns, que levaban dereitos pola súa participación:

“... porque los vecinos de Canbre ya antes de aora an criado ninos sin que jamás los de Prabio y Cela se los ayudassen a criar ni tal se allara ni uso ni costumbre que para ello ubiesse en ningún tienpo si no en casso que se echaran en cada una de dichas feligresías, aunque son muy pequenas y de pocos beçinos, y hesos, pobres y de muy poco pussible...

“con que se hestán dichos vecinos destruhidos y acavados, por quanto se ban anadiendo muchos tributos de más de lo que abían hordinarios, como son forraxes, millones y nuebas alcavalas y otros más pedidos... y como tales se les echan soldados pilones aparte, sin que la feligresía de Cambre les ayude a ello, y lo mismo las sisas...”

O preito chegou á Real Audiencia, que, á vista da existencia dun convenio de 1643 que deixaba clara a obriga de repartir os tributos e cargas entre as tres parroquias, resolveu axiña devolvelo á xustiza de Cambre para que resolvese sen escusas.

Este preito ten a signatura 10015-20 do fondo documental da Real Audiencia de Galicia. A fotografía da igrexa de Cambre procede do fondo de Ángel del Castillo e ten a signatura 16702-6.